REEL KİRALARDA GERİLEME, KONUT TALEBİ YATAY SEYREDİYOR

sahibinden.com ile BETAM iş birliğinde hazırlanan kasım ayı “Kiralık ve Satılık Konut Piyasası Görünümü” raporuna göre, reel kira fiyatlarında düşüş eğilimi sürerken konut talebinde sakin ve dengeli bir görünüm öne çıktı.

Rapora göre, ülke genelinde enflasyondan arındırılmış (reel) kira fiyatlarındaki düşüş kasım ayında da devam etti. Reel kira fiyatları önceki yılın aynı ayına kıyasla yüzde 2,1 oranında azaldı. Üç büyükşehir incelendiğinde; reel kira fiyatları yıllık bazda İzmir’de yüzde 4 azalırken İstanbul’da yüzde 3,4 ve Ankara’da yüzde 3,7 oranında artış gösterdi. Ortalama kiralık konut ilan m2 fiyatları ise İstanbul’da 339 TL, Ankara’da 240,9 TL ve İzmir’de 277,8 TL olarak gerçekleşti.

Satılık konutlarda reel fiyatlar yıllık bazda negatif bölgede

Satılık konut piyasasında cari fiyatlar artmaya devam etse de enflasyondan arındırılmış reel fiyatlarda yıllık düşüş sürüyor. Kasım ayında ülke genelinde satılık konut reel fiyatları yıllık bazda yüzde 2,3 azaldı. Büyükşehirler özelinde bakıldığında; yıllık reel fiyat değişimi İstanbul’da yüzde -0,2 ve İzmir’de yüzde -2 olarak gerçekleşti. Ankara ise yüzde 4,5’lik artışla diğer büyükşehirlerden pozitif yönde ayrıştı. Ortalama satılık konut m2 cari fiyatları; İstanbul’da 57.407 TL, Ankara’da 34.000 TL ve İzmir’de 48.182 TL oldu. 

Şekil 1: Türkiye genelinde satılık konut reel fiyatlarının yıllık değişimi (%)

 Satılık konut talebinde düşüş

Konut piyasasındaki talep göstergeleri kasım ayında düşüşe işaret etti. Satılık konut talep endeksi kasım ayında bir önceki aya kıyasla yüzde 10,7 azaldı. Endeks, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 2,6 daha yüksek seviyede ölçüldü.

Şekil 2: Talep göstergesi (2020 Nisan=100) 

 Reel kiralardaki yıllık değişim negatifte seyrediyor

Ülke genelinde enflasyondan arındırılmış (reel) kiradaki yıllık değişim oranları uzun bir süredir negatif bölgededir. Ortalama reel kirada yıllık değişim oranı kasım ayında da negatif bölgedeki seyrine devam etmiştir; yıllık reel kira değişim oranı yüzde -2,1’dir. Üç büyük ile bakıldığında ise reel kiralar, bir önceki yılın aynı ayına kıyasla İstanbul’da yüzde 3,4, Ankara’da yüzde 3,7, İzmir’de ise yüzde -4’tür.

Şekil 3: Türkiye reel kira fiyatlarının yıllık değişimi (%)

 Kiralık konut talebinde mevsimsel düşüş

Kiralık konut talep göstergesi kasım ayında bir önceki aya göre yüzde 10,8 düşüş gösterdi. Raporda bu düşüşün, nisan-temmuz döneminde artan talebin yıl sonuna doğru azalması şeklindeki mevsimsel etkiden kaynaklandığı belirtildi. Buna rağmen talep endeksi, geçen yılın kasım ayına kıyasla yüzde 7,9 daha yüksek seviyede gerçekleşti.

Şekil 4: Talep göstergesi (2020 Şubat=100)

BETAM tarafından sahibinden.com verileri ile hazırlanan kira endeksi ile TÜİK’in açıkladığı TÜFE kira endeksinin hesaplama yöntemlerinin farklı olduğunu belirtmek gerekir. BETAM tarafından yayınlanan kira endeksinde, “yeni kiraya verilmek üzere ilan edilen” konutların “talep edilen kira fiyatlarındaki” artışı dikkate alınıyor. Ancak, ilan edilen fiyatlardan bir kiralamanın gerçekleşip gerçekleşmediği ve gerçekleştiyse hangi fiyattan gerçekleştiği bilgisi bilinemiyor. Bu nedenle, doğrudan enflasyon hesabına yönelik bir kira endeksi hesabı yapmak uygun değil. Öte yandan, TÜİK’in Hanehalkı Bütçe Anketi ile izlemekte olduğu kira fiyatı endeksi ise “aynı evde oturmaya devam eden kiracıların yaşadığı” fiyat artışını yansıtıyor.

 

Etiketler: cari fiyatlar » konut reel fiyatları » Satılık konut piyasası