KARTA YÜKLENDİK GERİ ÖDEMEDE ZORLANDIK

İhtiyaçlarını karşılamakta zorlanan bireyseller son bir yıllık dönemde kredi kartı ve kredili mevduat aracılığıyla bankalardan 1 trilyon TL’ye yakın borçlandı. Kart harcamaları yüzde 49 artarken kredi mevduat hesaplarında (KMH) hacim yüzde 120 büyüdü. Bireysel kredi kartlarında takibe düşen alacakların oranı ise yüzde 1,95’ten 4,09’a tırmandı.

Mayıs ayı enflasyon oranları beklenti­lerin altında gel­di. Türkiye İstatistik Kuru­mu’nun (TÜİK) önceki gün açıkladığı verilere göre, Tü­ketici Fiyatları Endeksi (TÜ­FE) mayıs ayında aylık yüzde 1,53, yıllık yüzde 35,41 oranın­da arttı. Harcama kalemleri içerisinde son bir yılda en hızlı artış yüzde 71,67 ile eğitimde oldu. Kira ve konutta yaşanan yüzde 67,43’lük artış bu kale­mi ikinci sıraya taşıdı.

Fiyat­lar genel seviyesinde yüksek seyrin başladığı 2022 yılın­dan bu yana her ay açıklanan enflasyon oranları kamuo­yunda tartışma yaratıyor. As­lında benzer durum yüksek enflasyonist ortamlarda di­ğer ülkelerde de var. Hane hal­kının hissettiği enflasyon ile açıklanan resmi veriler ara­sındaki fark tar­tışmalara neden oluyor.

Fiyatlama davranışları bozuldu

Her bireyin gün­lük yaşamda farklı ihtiyaçları olduğu için aslında her bi­reyin ayrı bir enf­lasyonu var. Enflasyon sepetin­de 400’ün üzerinde ürün farklı ağırlıklarla yer alırken sıradan bir hane halkının sepeti 20-30 ürünle sınırlı.

Dolayısıyla hane halkı kendi sepetindeki ürün­lerin fiyat artışlarının resmi ra­kamın çok üzerinde olduğunu görünce konuya ‘inandırıcılık’ açısından yaklaşıyor. Bu ara­da özellikle pandemi sonrasın­da tırmanışa geçen enflasyon rakamlarının yanında fiyatla­ma davranışları ciddi şekilde bozuldu. Söz konusu durumu günlük yaşantıda yaşamayan yoktur.

Bir restoranda yediği­niz yemeğe ödediğiniz tutar ka­fanızdakiyle pek tutarlı olmu­yor. Farklı ilçelerde gelir dağı­lımlarının farklılaştığı bölgeler arasında fiyatların birbirine iyice yaklaştığı dikkat çekiyor. Öyle ki aynı markanın aynı ürü­nü aynı bölgede çok farklı fiyat­larla tüketicilerin önüne geti­riliyor.

1 trilyon liralık artış

Tüketicilerin gelirlerinin kendi ürün sepetindeki fi­yat artışları kadar artmaması ekonomik birimleri borçlan­ma yoluna itiyor. Son yıllarda özellikle kredi kartı ve kredili mevduat hesaplarında (KMH) hacimlerin katlandığı dikkat çekiyor.

Bankacılık Düzenle­me ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) verilerine göre, son bir yılda bireysel müşterilerin ih­tiyaç kredisi hacmi yüzde 46,34 artarken söz konusu oran bi­reysel kredi kartlarında yüzde 49,23, kredi mevduat hesapla­rında yüzde 120,45 oldu. Başka bir ifadeyle bireysel müşteriler, son 1 yılda bankalardan kredi kartı ve KMH aracılığıyla 1 tril­yon TL’ye yakın kredi kredi kul­landı. KMH’ta ulaşılan 554,4 milyar TL’lik hacim konut kre­dilerindeki hacme iyice yaklaş­tı. Kredi kartı ve kredili mevdu­at hesaplarındaki artışa paralel olarak takibe düşen kredi oran­ları da patladı. 1 yıl önce ihtiyaç kredilerinde yüzde 3,3 olan ta­kipteki alacak oranı 23 Mayıs itibarıyla yüzde 5’e çıktı.

Kre­di kartlarındaki takibe düşen alacakların oranı ise çok daha sert yükseldi. 24 Mayıs 2024’te bireysel kredi kartlarında ta­kibe düşen alacak oranı yüzde 1,95 seviyesindeyken 23 Ma­yıs 2025’te bu oran yüzde 4,09’a tırmandı. Dolayısıyla enflas­yondaki düşüşle faizlerde ya­şanması beklenen aşağı yönlü seyir reel kesim kadar tüketi­cilerin de dört gözle beklediği bir süreç.

DÜNYA: Ufuk KORCAN

Etiketler: kredi kartı » kredi kartlarında takibe düşen